معرفی انواع تب سنج (دماسنج) پزشکی

تب سنج جیوه ای

تب سنج جیوه ای پزشکی از یک لوله باریک از جنس شیشه ساخته شده است که یک سر این لوله به محفظه‌ای پر از جیوه متصل است. جیوه ماده ای است که با گرما منقبض و با سرما منبسط می‌شود. محیط خلا داخل لوله به جیوه جهت اندازه گیری دما امکان حرکت می‌دهد

مقایسه تب سنج جیوه ای پزشکی با جیوه ای معمولی

۱. تفاوت در گستره دما، دماسنج پزشکی از ۳۵ تا ۴۲ ولی دماسنج معمولی بیشتر است.

۲. تفاوت در دقت اندازه گیری. دقت دماسنج پزشکی ۰.۱ درجه ولی دماسنج معمولی ۱ درجه است.

۳. تفاوت در شکل: دماسنج پزشکی در نزدیک مخزن آن خمیدگی است ولی دماسنج معمولی خمیدگی ندارد.

۴. تفاوت درجنس: شیشه دماسنج پزشکی ذره بینی است ولی دماسنج معمولی این چنین نیست.

۵. تفاوت در ابعاد: میله دماسنج پزشکی باریکتر از دماسنج معمولی است.

نحوه کار

قبل از اندازه گرفتن دمای بدن، درجه تب اورال را به خوبی تکان بدهید. ابتدا به درجات آن نگاه کنید و محل قرار گیری خط جیوه را در ستون جیوه پیدا کنید. تا شاخص جیوه کمتر از ۳۷ درجه قرا بگیرد. از بیمار بخواهید دهان خود را باز کرده و زبانش را بالا بیاورد. زیر زبان یک پرده عمودی قرار دارد که زبان را به کف دهان متصل می کند. نو; درجه باید در انتهای زیر زبان و کنار این پرده قرار گیرد. سپس بیمار دهان را می‌بندد به طوری که حتی مقداری از لب ها هم باز نباشد.

حداقل ۳ دقیقه و تا ۵ دقیقه ترمومتر باید در دهان بماند و در این مدت بیمار صحبت نکند و دهان را باز ننماید. پس از این زمان درجه را بخوانید. برای بهتر دیدن نوک ستون جیوه باید تب سنج را آنقدر بچرخانید تا بخشی از شیشه که به شکل ذره بین در آمده است و ستون جیوه را واضح تر نمایش می دهد در مقابل قرار گیرد. در این حال خواندن درجه حرارت آسان تر است.

درجه دمای بدن در صورتی که تب داشته باشید

تب سنج دیجیتالی

این وسیله برای سال اول تولد کودک بهترین نوع تب سنج است. استفاده از آن بسیار ساده و راحت بوده و میزان دقت بالایی نیز دارد و در اغلب موارد بسیار قابل اطمینان است. به دنبال مارک مشهور باشید و همیشه دو یا سه عدد در دسترس داشته باشید که باید یکی مخصوص مقعد باشد.

معمولا در تمامی مدل‌های این تب سنج‌ها، هشداردهنده وجود تب موجود است. ولی برای دریافت نتیجه صحیح تب‌سنج را در محل مورد نظر ۳ تا ۴ دقیقه نگه دارید.

دماسنج را روشن کرده و مطمئن شوید که عدد روی صفحه آن صفر است و عدد استفاده قبلی را نشان نمی‌دهد. دماسنج‌های دیجیتال معمولاً میله‌ای پلاستیکی و قابل‌انعطاف دارند که در نوک آن سنسور دما قرار گرفته است و در سر دیگر آن صفحه نمایشی خوانا وجود دارد.

اگر دماسنجتان از کاورهای قابل‌تعویض پلاستیکی استفاده می‌کند، دقت کنید که کاور موردنظر را براساس توصیه‌های تولیدکننده که در دفترچه راهنما قید شده است، تهیه کنید. به خاطر داشته باشید که بعد از هر بار استفاده کاور را دور بیندازید و دماسنج را براساس توصیه‌های دفترچه راهنما تمیز کنید.

چگونگی کار با تب سنج دیجیتالی

تب واکنش دفاعی بدن است و یکی از نشانه های بیماری به حساب می آید. به همین دلیل نیز متوجه شدن وجود تب، اهمیت زیادی دارد که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.

تب چیست؟

تب به بالارفتن دمای بدن گفته می شود. این افزایش دما به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن است. این واکنش ممکن است بدلیل حضور عوامل عفونی مانند ویروس ها باشد.

به بالاتر رفتن سیستماتیک دمای بدن (نه فقط بالا رفتن دمای یک نقطه از بدن! بلکه افزایش دمای کل بدن) از میزان معمول، تب گفته می شود.

آیا تب خطرناک است؟

به طور کلی نمیتوان گفت که تب خطرناک است و باید سرکوب شود. اما در مواردی که این افزایش دمای بدن زیاد باشد، ممکن است موجب آسیب رسیدن به بدن یا حتی مرگ شود. پروتئین های بدن نسبت به دما حساس هستند و زمانی که دما از حد خاصی بالاتر برود، این پروتئین ها عملکرد خود را از دست داده و تخریب می شوند. به همین دلیل است که گاهی اوقات پزشک داروهایی برای فرد تجویز می کند تا تب وی کاهش یابد.

اما تشخیص این موضوع که تب چقدر خطرناک است و چه داروها یا راهکارهایی باید در برابر آن در نظر گرفته شود، بر عهده پزشک است.

تب سنج چیست؟

تب سنج وسیله ایست که برای اندازه گیری دمای بدن مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از این وسیله برای افراد بیمار و کودکان لازم است.

کودکان بدلیل آسیبپذیری یبشتری که دارند، ممکن است تب با دمای بالا، برایشان خطرناک تر از افراد بزرگسال باشد.

راهنمای استفاده از تب سنج

تب سنج ها انواع مختلفی دارند که در این مقاله تنها به بررسی تب سنج دیجیتال خواهیم پرداخت.

در تب سنج های دیجیتال از مواد خطرناکی مانند جیوه استفاده نشده است و همین موضوع نیز آنها را برای استفاده بسیار ایده آل کرده است. همچنین این تب سنج ها نسبت به تب سنج های لیزری دقت بیشتری دارند. (تب سنج های لیزری دمای سطح پوست را اندازه گیری میکنند که از دمای مرکزی بدن پایین تر است.)

دمای معمول بدن بین 36-37 درجه سانتی گراد است. دمای بالاتر از 38 درجه سانتی گراد به عنوان تب شناخته می شود.

راهنمای استفاده از تب سنج دیجیتال

به طور کلی تب سنج های دیجیتالی به سه روش مورد استفاده قرار می گیرند:

• مقعدی (رکتال)
• دهانی (اورال)
• زیر بغل (آگزیلاری)

روش مقعدی دقت بیشتری نسبت به دو روش دیگر دارد.

راهنمای استفاده از تب سنج دیجیتال به روش مقعدی

1. تب سنج را با آب سرد و صابون بشویید.
2. نوک آن را با وازلین آعشته فرمایید.
3. آن را مقداری در مقعد فروکرده و برای 1 دقیقه نگه دارید. (بعضی از تب سنج ها خودشان یک بوق می زنند.)
4. دمای روی مانیتور آن را بخوانید.
5. قسمت های آلوده تب سنج را بشویید.

راهنمای استفاده از تب سنج دیجیتال به روش دهانی

1. تب سنج را با آب سرد و صابون بشویید.
2. آن را در زیر زبان قرار داده و دهان خود را ببندید.
3. یک دقیقه صبر کنید. (در این مدت سعی کند تب سنج را ثابت نگه دارید.)
4. تب سنج را در آورده و دمای روی آن را بخوانید.
5. تب سنج را تمیز کنید.

راهنمای استفاده از تب سنج دیجیتال به روش زیر بغلی

*نکته: در این روش نباید تب سنج را از روی لباس استفاده کنید.

1. تب سنج را با آب سرد و صابون بشویید.
2. تب سنج را دقیقا زیر بغل خود قرار دهید و کتفتان رو ببندید. (بازویتان را به بدن بچسبانید)
3. یک دقیقه صبر کنید.
4. عدد روی تب سنج را بخوانید.
5. تب سنج را تمیز کنید.

استفاده از روش دهانی برای بزرگسالان راحتتر است. استفاده از روش مقعدی یا زیر بغل، برای کودکان مناسبتر است. (هرچند که روش مقعدی دقت بیشتری دارد.)

تب سنج درون گوشی

تب سنج درون گوشی استفاده از آن بسیار آسان است، البته برای اینکه درجه تب دقیق مشخص شود کودک باید بتواند آرام و ساکت یک جا بماند. از طرفی مجرای گوش کودک به دلیل کوچکی و پیچ و خم زیاد ممکن است مانع یک اندازه گیری دقیق شود. به همین دلیل این نوع تب سنج ها برای سال اول مناسب نیستند.

نحوه کار

این دماسنج از اشعه مادون قرمز برای اندازه گیری دمای بدن از طریق مجرای گوش استفاده می‌کند و نسبت به دیگر دماسنج‌های دیجیتال دقت بیشتری دارد. نوک دماسنج را درون کانال گوش قرار دهید. نتیجه اندازه گیری ظرف یک ثانیه به دست می‌آید.

تب سنج دیجیتالی پستانکی(مخصوص نوزادان)

برای استفاده از این تب سنج ها به همکاری خود کودک هم نیاز است و کودکی که از عفونت گوش رنج می برد و مدام بی تابی می کند امکان ندارد آن پستانک را به دهان بگیرد، چون مکیدن آن درد گوش را بیشتر خواهد کرد.

دماسنج‌هاى دیجیتال پستانکى براى کودکان زیر دو سال و نوپایان به ویژه کودکانی که  پستانک مى‌خورند، مناسب هستند.

این دماسنج ها نیز مانند سایر دماسنج‌هاى دیجیتال، با باترى کار مى‌کنند و با یک حس‌گر الکترونیک درجه حرارت بدن را اندازه مى‌گیرند. درجه حرارت بر روى صفحه‌اى در جلوى دماسنج نمایش داده مى‌شود.

براى کار با این دماسنج، کودک باید آن را بدون حرکت به اطراف به مدت سه دقیقه در دهان نگاه دارد. البته ممکن است این انواع مدت زیادى به درد شما نخورند، اما براى یک کودک، این مدت مى‌تواند به اندازه یک عمر به طول انجامد. دماسنج‌هاى پستانکى دماى بدن را اندکى پائین‌تر نشان مى‌دهند، بنابراین پزشکان توصیه مى‌کنند که سه دهم درجه سانتی‌گراد به دماى نمایش داده شده افزوده شود

دماسنج نواری پیشانی

تب سنج نواری پیشانی تنها در ۱۵ ثانیه اندازه تب را نشان می‌دهد. این وسیله بیشتر مناسب کودکان کم سن و سال است. بچه‌ها در بسیاری از موارد به والدین اجازه اندازه گیری تب نمی‌دهند در این موارد استفاده از این تب سنج بسیار مناسب است چون نیاز به قرار دادن در داخل دهان ندارد. رنگ سبز در این محصول، نشانگر اندازه صحیح تب است و رنگ آبی نیم درجه تب را نشان می‌دهد. تب معمولا نشان دهنده عفونت است و در صورت داشتن تب همیشه بهتر است که در اسرع وقت به پزشک مراجعه شود. این تب سنج علاوه بر استفاده آسان، قیمت مناسبی نیز دارد. لازم به ذکر است که اندازه گیری تب به وسیله تب سنج دیجیتال بسیار دقیق‌تر از این وسیله است.

هنگامی که قصد اندازه گیری تب را دارید، باید از زمان آخرین خوردن و آشامیدن حداقل ۳۰ دقیقه گذشته باشد تا اندازه گیری به طور دقیق انجام شود. ضمنا زمانی که تازه از بیرون به منزل می‌آیید نیز زمان مناسبی برای اندازه‌گیری تب نیست. این تب سنج قادر است تا از درجه ۳۵ درجه سانتیگراد تا ۴۰ درجه را نشان دهد. با به کارگیری این محصول علاوه بر درجه سانتیگراد، درجه فارنهایت را نیز می‌توان مشخص کرد. چنانچه برای پایین آوردن تب کودکان اقدام مناسبی صورت نگیرد ممکن است منجر به تشنج شود پس فراموش نکنید که تب بالا را حتما جدی بگیرید و به پزشک مراجعه نمایید.

توجه

پس از خوردن و آشامیدن حداقل ۳۰ دقیقه صبر کنید سپس اقدام به اندازه گیری تب نمایید.

این درجه تب باید به وسیله یک پارچه نرم پاکیزه شود.

محصول باید دور از نور آفتاب و حرارت نگهداری شود.

ویژگی هایی که باید به آنها در خرید دماسنج توجه شود

زمان پاسخ : نمایشگر یک ترمومتر دیجیتالی ممکن است بسته به مدل، از ۱۰ ثانیه تا بیش از ۸۰ ثانیه طول بکشد. خواندن ترمومتر مادون قرمز فقط ۱ تا ۳ ثانیه طول می کشد، اما ممکن است دقیق تر از یک تب سنج دیجیتال ارزان قیمت نباشد.

صفحه نمایشگر LCD : یک صفحه نمایش که اعداد را بزرگ نمایش می دهد و در روز و شب قابل استفاده است، انتخابی مناسب است.

آلارم: برخی از مدل ها دارای یک آلارم (صدای بوق) هستند که در زمانی که دما بیش از ۹۹.۵ درجه فارنهایت باشه، به صدا در می آید. مدل های دیگر برای نشان دادن مقدار دما از نمودار های رنگی (سبز، زرد و قرمز) بر روی نمایشگر خود استفاده می کنند.

ایمنی: بعضی از مدل ها دارای جنس و پوشش های محافظتی برای عدم ایجاد آلرژی در کودکان است. در پایان زمان استفاده، دستگاه از دسترسی کودکان دور نگه دارید.

حافظه و خاموشی خودکار: برخی از مدل ها دارای حافظه داخلی هستند که می توان از طریق آن مقدار دما را در طی زمان های مشخص ذخیره و در صورت لزوم بررسی کرد. همچنین برخی دیگر از مدل ها دارای خاموشی خودکار در زمان عدم استفاده هستند.

تشخیص بیماری با اطلاعت تب سنج

تب خفیف (38 تا 38.9 درجه سانتیگراد)

با تب خفیف ممکن است: گونه هایتان قرمز شود، احساس خستگی کنید و زمان لمس، گرم باشید. شما به طور کلی قادر خواهید بود فعالیتهای روزمره عادی را انجام دهید.

تب بالا (39 تا 39.9 درجه سانتیگراد)

با تب بالا: با لمس احساس داغی می کنید. ممکن است شما برای رفتن سر کار، به اندازه کافی احساس راحتی نکنید و ممکن است دچار تیر کشیدن و درد شوید.

تب بسیار بالا (40 درجه سانتیگراد یا بالاتر)

با تب بسیار زیاد: معمولاً می خواهید در رختخواب بمانید یا غیرفعال باشید – به اندازه کافی احساس سلامتی و خوبی برای انجام فعالیتهای عادی نخواهید داشت. زمان لمس احساس داغی می کنید و ممکن است اشتهایتان را از دست داده باشید.